Anadolu sanatında insan motifi

İnsan motifi, düşünen ve üreten olmanın yanı sıra yansıma alanı bulandır. Çağlar boyu simgesel aktarımı ile günümüze dek gelen “Çatalhöyük İnsan Sembolizmi” hakkında bildiklerimi aktarmak isterim. Urartu, Frig, Hitit duvar kabartmalarında insan motifi sürekli farklı biçim ve anlamlar yansıtarak tasvir edilmiştir. Örneğin tanrı ve tanrıça, savaşçı, doğum yapan kadın ve dişi bereket simgesi…

Çatalhöyük tasvirlerinde özellikle duvar resimlerinde avlanan insan, elleri havada tapınan yani imgeleyerek dua eden ve realite kazandıran kişi tasvirlerine rastlarız. Pazırık yöresinin tarihi eser niteliğinde ki kurgan halılarında da dönemin izlerini taşıyan benzer figürlere rastlanır. Av figürünü destekleyen, ata binmiş savaşçı erkek motifleri, seferden dönene soylu ve hayat ağacı sembolleri, çağlar boyu aktarıla gelen izlerinin tarihi halılara eşsiz biçimde yansımasıdır.

Karadeniz İskit Sanatıyla ilgili çalışma yapan Prof. Dr. Charriere’ nin “Pazırık” isimli kitabında yer alan göçebe toplumları stilize edilmesi, dönemin insanlarının üstün yeteneklerini dair aydınlatıcı niteliğindedir!